تاریخ تعلیم و تربیت نشان می دهد که کودکان همیشه دچار مشکلات عاطفی و رفتاری بوده اند . سابقأ چنین کودکانی را شرور ، خطا کار ، سر کش ، اصلاح ناپذیر ، بی ثبات ، ناسازگار و غیره می نا میدند .
در آثار ادبی کشور ما به نمونه هائی از مشکلات تربیتی کودکان اشاره شده است . سعدی در باب هفتم گلستان می گوید :
یکی را از وزرا پسری کودن بود ، پیش یکی از دانشمندان فرستاد که مرین را تربیتی میکن مگر عاقل شود . روزگاری تعلیم کردش و مؤ ثر نبود . پیش پدرش کس فرستاد که این عاقل نمی شود و مرا دیوانه کرد .
همچنین در همان باب در حکایتی دیگر آورده است :
" یکی از فضلا تعلیم ملک زادهای همی داد و ضرب بی محابا زدی وز جربی قیاس کردی ، باری پسر از بی طا قتی شکایت پیش پدر برد و جامه از تن دردمند بر داشت ، پدر را دل به هم برآمد ... "
در زمان حاضر که تعلیم و تربیت کودکان به صورت مدرسه ای و در کلاس های پر جمعیت انجام می شود ، یکی از متداولترین مسائلی که معلمان با آن رو برو هستند مسأ له ی کلاسداری و اصلاح مشکلات رفتاری دانش آموزان است . چنانچه کلاس درس با اصول و قوائد صحیح اداره نشود چه بسا که با اعمال رویه ها و شیوه های نا درست اثرات نا مطلوب و جبران ناپذیری در نتیجه ی کار معلم باقی گذارد . بنابراین ضرورت ، در این مقاله به پاره ای اصول و قوائد شناخته شده ی کلاسداری می پردازیم .
انواع رفتار هائی که نظم کلاس را بر هم می زند :
در بررسی ها ئی که به منظور مطالعه رفتارهای نادرست در مدارس ابتدائی انجام شده است ، انواع رفتار های زیر که موجب بر هم خوردن نظم کلاس و در نتیجه اخلال در آموختن می شود مشخص گردیده است :
الف – رفتارهای حرکتی مانند : بلند شدن از جای خود – ایستادن – دویدن – جستن – راه رفتن در کلاس – روی میز رفتن – جابجا کردن میز و نیمکت و غیره .
ب – رفتارهائی که موجب تولید صدا می شود :
تولید صدا با کوبیدن مداد و غیره روی میز و اشیاء دیگر – تولید صدا با دست – تولید صدا با پا مانند کوبیدن پا به زمین – تولید صدا با کاغذ – انداختن اشیاء و نظایر آن .
ج – رفتارهای تهاجمی :
قاپیدن اشیاء ( کتاب – قلم – ورقه و غیره ) از دیگران – انداختن کتاب بغل دستی – نابود کردن اشیای دیگران – مشت زدن – با پا زدن – هل دادن – نیشگان گرفتن – سیلی زدن – با اشیاء زدن – پرت کردن اشیاء به دیگران – کشیدن مو – چنگ زدن به صورت .
د – رفتارهای مربوط به تغییر جهت :
بر گر داندن سر برای نگاه کردن به دیگران – نشان دادن اشیاء به دیگران – توجه به بغل دستی .
و – اظهارات نا بجا :
بی اجازه ی معلم جواب دادن – اظهار نظر کردن بدون این که سؤ ال شده باشد – صدا کردن معلم – گریه کردن – جیغ کشیدن – بلند خندیدن – بلند سرفه کردن .
ن – صحبت کردن :
گفتگو با دیگران به هنگامی که معلم خواسته است سکوت برقرار باشد .
ز – بی اعتنائی
توجه نکردن به سؤال یا دستور معلم – انجام کاری متفاوت با آنچه از او خواسته شده است – بازی کردن با مداد، گچ و غیره به جای انجام تکالیف درسی .
ح – وضعیت های نادرست بدنی :
درست ننشستن مانند روی پا نشستن – ایستادن روی نیمکت به جای نشستن – کج نشستن .
ط – جویدن :
مانند جویدن انگشت ، مداد و غیره .
ی – رفتار قدرت طلبانه :
بلند خواندن کتاب برای خود و یا دیگران – تقلید نقش معلم .
منبع : مجله ی پیوند نیمه اول سال 1370